شىمالىي ئامېرىكا ئۇيغۇرلىرى

ئۇيغۇرىئان، ئۇيغۇر ئاگېنىتلىقى 23-دىكابىر، ۋاشنگىتون ئامېرىكا تاشقى ئ‍شلار منېسترلىكىنىڭ دۇنياغا ئامېرىكا قىممەت قاراشلىرى ۋە سياسەتلىرىنى تەشۋىق قىلىشتىكى ئاخبارات ۋاستىسىبولغان «ئامېرىكا ئورتاقلىشش »تور ېبكىتى 15-دىكابىردىن 20-دىكابىرغىچە ئىنگىلىزچە ۋە ختتايچە تور بېكەتلىرىدە،ئامېرىكىدىكى ئ‍ۇيغۇررستۇرانلىرىنىڭ يېمەك-ئىچمەك ۋە مىھماندوسلۇقى بىلەن باشقا خەلقلەرنى ئۇيغۇر مەدەنىيتى ۋە ئۇيغۇرلار دۇچ كىلىۋاتقان قىرغىنچىلىقنى بىلدۇرۋاتقانلىقىنى ئالاھىدە تەشۋىق قىلغان. ئامېرىكىنىڭ ختتايدا تۇرۇشلۇق ئەلچىخانىسى ۋىيبو ۋە تېۇتتردىكى ختتايچە ھساۋاتىدا:ئۇيغۇرلار ئۆز مەدەنييتى ئارقىلىق دۇچ كىلىۋاتقانكىرزىسنى تونۇشتۇرىدۇ دىگەن مەزمۇندا مەزكۇر ئۇيغۇر رستۇرانلىرى ھەققىدىكى مەخسۇس مەزمۇننى ئورتاقلاشقان بولۇپ،كۇچلۇكغۇلغۇلا قوزغىغان. ئامېرىكا تاشقى ئ‍شلار منېسترلىكىنىڭ دۇنياغا ئامېرىكا قىممەت قاراشلىرى ۋە سياسەتلىرىنى تەشۋىق قىلىشتىكى ئاخبارات ۋاستىسىبولغان «ئامېرىكا ئورتاقلىشش »تور ېبكىتى 15-دىكابىردىن 20-دىكابىرغىچە ئىنگىلىزچە ۋە ختتايچە تور بېكەتلىرىدە،ئامېرىكىدىكى ئ‍ۇيغۇررستۇرانلىرىنىڭ يېمەك-ئىچمەك ۋە مىھماندوسلۇقى بىلەن باشقا خەلقلەرنى ئۇيغۇر مەدەنىيتى ۋە ئۇيغۇرلار دۇچ كىلىۋاتقان قىرغىنچىلىقنىبىلدۇرۋاتقانلىقىنى ئالاھىدە تەشۋىق قىلغان. ئامېرىكىنىڭ ختتايدا تۇرۇشلۇق ئەلچىخانىسى ۋىيبو ۋە تېۇتتردىكى ختتايچە ھساۋاتىدا:ئۇيغۇرلار ئۆز مەدەنييتى ئارقىلىق دۇچ كىلىۋاتقانكىرزىسنى تونۇشتۇرىدۇ دىگەن مەزمۇندا مەزكۇر ئۇيغۇر رستۇرانلىرى ھەققىدىكى مەخسۇس مەزمۇننى ئورتاقلاشقان بولۇپ،كۇچلۇكغۇلغۇلا قوزغىغان. مەزكۇر تور بېكەتتە بىلدۇرۇلۈشىچە، لوس ئانجىلستىكى دولان رستۇرانىدا، خىزمەتچىلەر مايكىلىرىنىڭ ئالدى تەرىپىگە «ئۇيغۇرلارنى گۇگىلقىلىڭ »،ئارقا تەرىپىگە «لاگىرلارنى توختات»سۆزلىرى يېزىلغان قارا مايكىلارنى كېيۋالغان بولۇپ،ئۇلارنىڭ بۇ خىزمەت كىيمى خىرىدارلاربىلەن سۆھبەت ئۆتكۇزۇشكە سەۋەب بولىدىكەن. ئەركىن 2015-يىلى جەنۇبى كالىفورنيە ئۇنېۋرستىتىغا ئاسپرانتلىق ئوقۇش ئۈچۈن كەلگەن بولۇپ،2019-يىلى رستۇران ئاچقان،ئۇ 2017-يىلدىن بىرى يۇرتىغا قايتىپ باقمىغان. ئەركىننىڭ دەپ بىرىشچە،ئۇ ئەڭ ئاخىرقى قېتىم بارغاندا،ساقچىلار ئۇنىڭ قان پىلازمسنى ئالغان،ئاۋازىنى خاتىرىلىگەن،رەسمگە تارتىۋالغانۋە ئامېرىكىدىكى پائالىيەتلىرىنى سورىغان.بىر نەچچە ئايدىن كىين ختتاي ئۇنىڭ دادسنى،دوسلىرىنى ۋە باشقا تۇققانلىرىنى تۈرمىگەتاشلىغان.ئەركىن مۇنداق دىگەن:«بۇلار مىنى ھەقىقەتەن قاتتىق ئازاپلايدۇ، چۇنكى ئۇلار ناھايتى ياخشى تەربىيە كۆرگەن ، مۇقىم خىزمىتىبار كىشلەر ئىدى،ئۇلار بىگۇناھ كىشلەر بولۇپ، ھىچقانداق جىنايەت ئۆتكۇزمىگەنىدى» مەزكۇر ماقالىدە،ئامېرىكا ھۆكۈمەت تەشۋىقاتى «ئۇيغۇرلار شەرقى تۈركستاندا مىڭ يىللاردىن بىرى ياشاپ كەلگەن بولۇپ،1949-يىلىكوممۇنست ختاي بېسۋالغاندىن كىين،بۇ يەرنىڭ ئ‍سمىنى يېڭى تىرىتورىيە مەنىسدىكى شنجاڭغا ئۆزگەرتكەن »دەپ يازغان. ئەركىننىڭ دىيشچە،«ئۇيغۇرلار لەغمەنسز ياشيالمايدۇ». مەزكۇر تور بېكەتتە دىيشلىچە، ۋاشنگىتون ئالاھىدە رايونىدىكى دولان ئاشخانىسنىڭ ئىگىسى خەمىت كەرىم ئۆزىنىڭ ئاشخانىسنىئۇيغۇرلارنىڭ ئازاپ-ئوقۇبەتلىرىنى ئامېرىكىلىقلىرىغا بىلدۇرىدىغان سەھنە قىلغان.خىرىدارلار ئۇيغۇر تامىقى ۋە بۇ تاماقلارنىڭ كىلىشمەنبەسى ھەققىدە سورىغاندا،خەمىت جاۋابەن :مەن ۋاقتى ۋە سەۋر-ئوتاقىتى بار كىشلەرگە ئۇيغۇرلار ھەققىدىكى خەۋەرلەرنى يوللاپبىرىمەن،ئۆزىمىز ھەققىدە قسقىچە تونۇشتۇرىمەن -دىگەن. خەمىت بۇرۇن رستۇرانچى ئەمەس ئىدى،ئۇ 2016-يىلى ئايالى ۋە ئىككى بالىسى بىلەن ئامېرىكىغا كۆچۇپ كەلگەن ،ئۇ بۇرۇن خەلقئاراسودا شركىتيى ئاچقان بولۇپ،2017-يىلى ئۈرۈمچىگە شركىتىنى كۆزدىن كەچۈرۈش  ئۈچۈن بارغان ،ئەمما ئۆزىنىڭ تۈرمىگە سولىنىدىغانقارا تېزىملىكتىكى كىشلەر ئىچىدە ئىكەنلىكىنى بىلگەندىن كىين،ئامېرىكىغا قېچىپ كەلگەن.ئۇ شۇ چاغدا ئاپىسغا بىر ئىغىز خوشمۇدىيەلمىگەن،كىين ئۇ ختتاينىڭ ئۆز شركىتىنىڭ 15 تارمىقىنى دۆلەت ئىلكىگە ئىلىۋالغانلىقىدىن خەۋەر تاپقان.ئۇ ئامېرىكىدا 2018-يىلى ھازىرقىرستۇراننى بۇرۇنقى ئۇيغۇر ئىگىلىرىدىن سېتىۋلغان. خەمىت مۇنداق دىگەن: مەن ئۆزۇمنى ئامېرىكا قوشما شتاتلىرىدەك ئەركىن دۆلەتتە ياشاش پۇرستىگە ئېرشەلىگەن بىر بەختلىك كىشى دەپقارايمەن. مەزكۇر تور بېكەتتە بىلدۇرۇلۈشىچە، لوس ئانجىلستىكى دولان رستۇرانىدا، خىزمەتچىلەر مايكىلىرىنىڭ ئالدى تەرىپىگە «ئۇيغۇرلارنى گۇگىلقىلىڭ »،ئارقا تەرىپىگە «لاگىرلارنى توختات»سۆزلىرى يېزىلغان قارا مايكىلارنى كېيۋالغان بولۇپ،ئۇلارنىڭ بۇ خىزمەت كىيمى خىرىدارلاربىلەن سۆھبەت ئۆتكۇزۇشكە سەۋەب بولىدىكەن. ئەركىن 2015-يىلى جەنۇبى كالىفورنيە ئۇنېۋرستىتىغا ئاسپرانتلىق ئوقۇش ئۈچۈن كەلگەن بولۇپ،2019-يىلى رستۇران ئاچقان،ئۇ 2017-يىلدىن بىرى يۇرتىغا قايتىپ باقمىغان. ئەركىننىڭ دەپ بىرىشچە،ئۇ ئەڭ ئاخىرقى قېتىم بارغاندا،ساقچىلار ئۇنىڭ قان پىلازمسنى ئالغان،ئاۋازىنى خاتىرىلىگەن،رەسمگە تارتىۋالغانۋە ئامېرىكىدىكى پائالىيەتلىرىنى سورىغان.بىر نەچچە ئايدىن كىين ختتاي ئۇنىڭ دادسنى،دوسلىرىنى ۋە باشقا تۇققانلىرىنى تۈرمىگەتاشلىغان.ئەركىن مۇنداق دىگەن:«بۇلار مىنى ھەقىقەتەن قاتتىق ئازاپلايدۇ، چۇنكى ئۇلار ناھايتى ياخشى تەربىيە كۆرگەن ، مۇقىم خىزمىتىبار كىشلەر ئىدى،ئۇلار بىگۇناھ كىشلەر بولۇپ، ھىچقانداق جىنايەت ئۆتكۇزمىگەنىدى» مەزكۇر ماقالىدە،ئامېرىكا ھۆكۈمەت تەشۋىقاتى «ئۇيغۇرلار شەرقى تۈركستاندا مىڭ يىللاردىن بىرى ياشاپ كەلگەن بولۇپ،1949-يىلىكوممۇنست ختاي بېسۋالغاندىن كىين،بۇ يەرنىڭ ئ‍سمىنى يېڭى تىرىتورىيە مەنىسدىكى شنجاڭغا ئۆزگەرتكەن »دەپ يازغان. ئەركىننىڭ دىيشچە،«ئۇيغۇرلار لەغمەنسز ياشيالمايدۇ»....